ΠΕΡΙ ΩΡΙΜΑΝΣΗΣ @ ....................ΑΛΛΑ ΤΙΝΑ

(δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα (Πανευβοϊκό Βήμα την 24-11-2005)


1.Ωρίμαση: Ωρίμαση του καρπού, η ηλικία της ακμής, το πνευματικό μέστωμα.(Λεξικό ΤΕΓΟΠΟΥΛΟΥ)

2.Ωρίμαση: Η ολοκλήρωση της ανάπτυξης, η κατάκτηση της ωριμότητας, το σύνολο των βιοχημικών και μορφολογικών μεταβολών που υφίσταται ένα φυτικό όργανο ωσότου ωριμάσει.(Λεξικό ΜΠΑΜΠΙΝΙΩΤΗ).

Για πολλά χρόνια ρωτούσα αρμοδίους:
Αφού το α΄ δημόσιο έργο έχει προγραμματιστεί, έχει ανακοινωθεί, υπάρχει συγκεκριμένη πολιτική δέσμευση για την υλοποίησή του, αφού είναι αναγκαίο, γιατί δεν εκτελείται;
Συνεχώς έπαιρνα την ίδια, αποστομωτική, απάντηση: « Δεν έχει ακόμη ωριμάσει ».

Έχοντας υπόψη μου το νόημα της λέξης «ωρίμαση», από τις πρώτες, ακόμη, τάξεις του Δημοτικού Σχολείου, είναι αλήθεια ότι δυσκολευόμουν να καταλάβω τι εννοούσαν με τη φράση « Δεν έχει ακόμη ωριμάσει ».

Και αναρωτιόμουν: Τι διάβολο, περί μούσμουλου πρόκειται;

Από την άλλη, επειδή δεν είμαι εξοικειωμένος πολύ με τους τεχνικούς όρους, υπέθετα ότι πρόκειται για κάτι σπουδαίο, δίσταζα δε να ρωτήσω περισσότερα, μη φανώ και αγράμματος.

Με το θάρρος που οπλίζει τον κάθε άνθρωπο το πραγματικό του ενδιαφέρον για κάτι, όταν διαπιστώνει ότι δεν πραγματοποιούνται τα αυτονόητα, αποφάσισα να ρωτήσω, σχεδόν απογοητευμένος:
- « Καλά, τι είναι ένα δημόσιο έργο για να ωριμάσει; Φρούτο;
- Και πόσα χρόνια χρειάζεται να ωριμάσει;
- Και εν τέλει στο μυαλό τίνος πρέπει να ωριμάσει;»

Έλαβα την εξής καταπληκτική και συνάμα χαριτωμένη απάντηση:
-Αυτά είναι τεχνικά θέματα που εσύ δεν μπορείς να καταλάβεις. (sic).
Όταν εννοούμε ωρίμανση στα τεχνικά έργα εννοούμε το χρόνο που απαιτείται για να εκδοθούν οι σχετικές εγκρίσεις από όλες τις αρμόδιες και συναρμόδιες υπηρεσίες. Αυτό μπορεί να κρατήσει μήνες ή και χρόνια ανάλογα με την πολυπλοκότητα του έργου ή την σκοπιμότητα που εξυπηρετείται κάθε φορά.
Τότε κατάλαβα για άλλη μια φορά πόσο πλούσια και πολυσήμαντη είναι η ελληνική γλώσσα, μέσα από την απλότητά της.
Και συνειδητοποίησα ότι, όταν η λέξη «ΓΡΑΦΕΙΟΚΡΑΤΙΑ» (αυτή η κατάρα του «σύγχρονου» κράτους) γίνεται ενοχλητική και δεν μπορεί να δικαιολογήσει τα αδικαιολόγητα μετονομάζεται σε «ΩΡΙΜΑΝΣΗ», οπότε λειτουργεί λυτρωτικά και διασώζει προσχήματα και δικαιολογίες περί μη τήρησης των υπεσχημένων.
Έτσι, μ’ αυτά και μ’ αυτά, μπλοκάρονται τα έργα ή υλοποιούνται με πολύ μεγάλες χρονικές καθυστερήσεις, με κόστος διπλάσιο και τριπλάσιο από εκείνο που είχε, αρχικά, υπολογιστεί, δεσμεύοντας μ΄ αυτό τον τρόπο, οικονομικούς πόρους που θα μπορούσαν να διατεθούν για άλλα έργα ή και για άλλες δραστηριότητες, αναγκαίες και απαραίτητες.
Στη χειρότερη περίπτωση, που δεν είναι, βεβαίως, σπάνια, λόγω των μεγάλων καθυστερήσεων και της αλλαγής των οικονομικών δεδομένων, (ΩΡΙΜΑΣΗ ΓΑΡ), τα έργα ακυρώνονται ή δεν εκτελούνται.
Και ο χορός καλά κρατεί.

Υπάρχει διέξοδος;
Κατά την κοινή λογική ΝΑΙ.
Η διέξοδος είναι ο έλεγχος. Είναι η πιο σημαντική διαδικασία της αποτελεσματικής διοίκησης, του σύγχρονου management.

Η λύτρωση από την απαράδεχτη αυτή νοοτροπία, από την κατάρα, όπως προείπαμε της σύγχρονης δημόσιας διοίκησης, θα έλθει όταν οι πολιτικές ηγεσίες αποφασίζουν προγραμματισμένα, ορθολογικά, με βάση πραγματικά μετρήσιμα και υλοποιήσιμα δεδομένα και αξιώνουν από τη δημόσια διοίκηση οι μελέτες, οι εγκρίσεις και τα έργα να εκτελούνται με συγκεκριμένο χρονοδιάγραμμα και με πρόβλεψη αυστηρών κυρώσεων, για τους υπεύθυνους των αδικαιολόγητων καθυστερήσεων.

Με τον τρόπο αυτό και οι στόχοι θα επιτυγχάνονται και τεράστια οικονομία θα προκύπτει και η ανάπτυξη θα επιτυγχάνεται και η ΠΟΛΙΤΙΚΗ σαν λειτουργία θα καταξιώνεται στους πολίτες.

Οι σκέψεις αυτές, αγαπητέ αναγνώστη, μου κέντρισαν το μυαλό, όταν συγγενής μου, που ζεί κάπως μακριά από το κέντρο, με παρεκάλεσε να κοιτάξω γιατί καθυστερεί επί μήνες υπόθεσή του σε δημόσια υπηρεσία του Νομού.
Αφού την ανεζήτησα επί ημέρες, προκειμένου να μάθω, μέσα στο δαίδαλο της γραφειοκρατίας, πού βρίσκεται και τι πρόβλημα υπάρχει, διαπίστωσα ότι είχε πάρει όλες τις εγκρίσεις και ευρίσκετο στο γραφείο ενός υπαλλήλου, ίσως και προϊσταμένου, επί ένα (1) μήνα.
Παρακάλεσα να μάθω αν έχει κάποιο πρόβλημα. Όλοι όσοι είχαν ασχοληθεί με τον σχετικό φάκελο μου απάντησαν πως δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα.
Απλώς, μου είπε κάποιος εμπιστευτικά, στο γραφείο αυτό δεν υπογράφονται οι υποθέσεις αν δεν περάσει ένας έως δύο μήνες.

Μετά από αυτό, που αληθινά με σοκάρισε, αναρωτήθηκα: Μήπως και στο γραφείο αυτό ωριμάζουν οι υποθέσεις; Ή τίποτε άλλο;

Εσύ αγαπητέ αναγνώστη τι θα σκεφτόσουν;

Χρήστος Δ. Παγώνης

Νοέμβριος 2005

ΣΚΥΡΟΣ. Νησί Τουριστικού προορισμού αλλά & νησί με προβλήματα υποδομής

(Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα Πανευβοϊκό Βήμα την 7-9-2005)

Η Σκύρος, το νοτιότερο και μεγαλύτερο νησί των Βορείων Σποράδων, ανήκει, ως γνωστόν, στη διοικητική περιοχή της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Εύβοιας.

Στη Σκύρο και πιο συγκεκριμένα στο Παλάτι του Βασιλιά ΛΥΚΟΜΗΔΗ, έκρυψε τον Αχιλλέα η μητέρα του Θέτις για να μη συμμετάσχει στον Τρωικό πόλεμο. (Ο Λυκομήδης, κατά την Μυθολογία, σκότωσε τον Θησέα, κατακρημνίζοντάς τον από τα βράχια της Σκύρου).

Σε λιγότερο από δύο ώρες με το πλοίο, από το λιμάνι της Κύμης, μπορεί κανείς να επισκεφθεί το νησί του ΛΥΚΟΜΗΔΗ. Μια ακόμη ομορφιά του Νομού Ευβοίας.

Στο νησί μπορείς να απολαύσεις τις όμορφες και καθαρές παραλίες του, που χαρακτηρίζονται από εντυπωσιακά και σε πολλές περιπτώσεις, άγρια τοπία, που σχηματίζουν βραχώδη και αμμώδη ανάγλυφο.
Να απολαύσεις τα νόστιμα φαγητά, που με περίσσεια φροντίδα ετοιμάζουν στις οικογενειακές ταβέρνες.
Να εντυπωσιαστείς από την Λαϊκή Τέχνη, που παραδοσιακά ανέπτυξε το νησί . Ξυλοτεχνία, Κέντημα, Κεραμική.
Σε εκπλήσσει ευχάριστα το γεγονός ότι σε λίγο χρόνο, το χώμα, ο πηλός, μετατρέπεται σε εξαιρετικό καλλιτέχνημα, χωρίς την διαμεσολάβηση μηχανής.
Με θαυμαστή μαεστρία τοπικοί καλλιτέχνες, από τον πηλό φτιάχνουν, στην κυριολεξία, λουλούδια. Διακοσμούν με το χέρι τους, χρησιμοποιώντας την φαντασία τους κι ένα μοναδικό μεράκι, κάθε λογής κεραμικό που κατασκευάζουν πάλι οι ίδιοι.
Οι εικόνες από τη φύση και την καθημερινή ζωή, μετατρέπουν την άμορφη μάζα σε κεραμικό που το καθένα είναι συλλεκτικό κομμάτι αφού είναι μοναδικό. Κατασκευάζεται με το χέρι και κανένα δεν είναι όμοιο με άλλο.

Ανήκω στην κατηγορία των τυχερών ανθρώπων γιατί γνωρίζω έναν από αυτούς τους καλλιτέχνες και ο οποίος, κατά την επίσκεψή μου στο νησί, είχε την ευγένεια και διέθεσε τον χρόνο του να μας περιγράψει και να μας παρουσιάσει τη θαυμαστή διαδικασία μετατροπής του πηλού σε κομψοτέχνημα. Είναι ο Σταμάτης ο Φτούλης εκεί κάτω στα ΜΑΓΑΖΙΑ, όπου κάποτε γινόταν όλο το εμπόριο ανάμεσα στη Σκύρο και τις απέναντι ακτές της Λέσβου και της Μ. Ασίας. Τώρα, απλώς, είναι μια απέραντη παραλία που μπορείς να την επισκεφθείς το πρωί για να κολυμπήσεις ή το απόγευμα για να γευτείς την ομορφιά του απέραντου της θάλασσας και να αισθανθείς τις σκέψεις που αυτό σου γεννάει.

Στη Σκύρο υπάρχει εξαίρετο Αρχαιολογικό μουσείο καθώς και το Λαογραφικό Μουσείο του Μάνου Φαλτάϊτς στο οποίο ο επισκέπτης μπορεί να πληροφορηθεί για την τοπική ιστορία και λαογραφία και να δει μεταξύ άλλων πολύτιμων και σπάνιων αντικειμένων και χειρογράφων το κείμενο της προκήρυξης της επανάστασης του 1821 από την Φιλική εταιρεία όπως επίσης και το κείμενο της αποκήρυξης της επανάστασης του 1821 από τον Πατριάρχη Γρηγόριο τον Ε΄.

Είναι όμορφο νησί η Σκύρος για τους επισκέπτες τους.

Έχει όμως και σοβαρά προβλήματα των οποίων η επίλυση καθυστερεί αναιτιολόγητα όπως τονίζουν οι κάτοικοι του Νησιού.

Σημαντικό πρόβλημα αποτελεί η μη ολοκληρωμένη λειτουργία του Βιολογικού Καθαρισμού με αποτέλεσμα να παρουσιάζονται προβλήματα στην απόθεση και επεξεργασία των Λυμάτων του Νησιού. Η κατασκευή του άρχισε από δεκαετίας δεν έχει όμως ακόμη ολοκληρωθεί!!!!!!!!!!
Όποιους ρωτάς παίρνεις την ίδια απάντηση: Τι περιμένεις . Δημόσιο έργο δεν είναι; Κι αμέσως απογοήτευση.

Άλλο πρόβλημα η μαρίνα του Νησιού η οποία στο χώρο που κατασκευάστηκε κατάστρεψε μια όμορφη παραλία χωρίς να μπορεί να λειτουργήσει ως Μαρίνα αφού είναι εκτεθειμένη στους Βορείους ανέμους. Παραμένει λοιπόν ημιτελής και εγκαταλειμμένη αναμένοντας πότε θα ευαρεστηθούν οι έχοντες την εξουσία άρχοντες να αποφασίσουν για την ολοκλήρωσή της, ώστε να αξιοποιηθεί και Τουριστικά προς όφελος της τοπικής οικονομίας και όχι μόνον.
Και να φανταστεί κανείς ότι ο νομός εκπροσωπείται στην κυβέρνηση με τον υφυπουργό τουρισμού, καθ΄ ύλην αρμόδιο για τα θέματα αυτά.

Μήπως η κατασκευή της μικρής γέφυρας στις Αχιρούνες δεν καρκινοβατεί, με αποτέλεσμα να έχει αφαιθεί στην τύχη της εγκαταλειμμένη, η όμορφη παραλία της περιοχής, με έναν κατεστραμμένο άσφαλτο που δεν επισκευάζεται ενώ είναι μόλις 300 μέτρα;
Έχει και άλλα προβλήματα το νησί (κατασκευή περιφερειακού δρόμου, διαμόρφωση του Λιμανιού στη Λιναριά κλπ).

Έργα κρίσιμα και σημαντικά για την τουριστική ανάπτυξη ενός τόπου δεν είναι δυνατόν να έχουν αυτές τις απαράδεκτες καθυστερήσεις.

Για υπολογίστε το κόστος. Αν τα έργα είχαν κατασκευαστεί πριν έστω 5 χρόνια θα εστοίχιζαν 10 φορές λιγότερο από όσο αν κατασκευαστούν σήμερα και πολλαπλάσια αν κατασκευαστούν αύριο. Αλλά πέρα από το κόστος η χρήση τους δεν θα είχε πολλαπλάσιο όφελος αν είχαν ολοκληρωθεί έγκαιρα;

Και για να ολοκληρώσουμε: Ανήκω στην κατηγορία εκείνων των πολιτών που πιστεύουν ότι το πρόβλημα στο νομό δεν είναι οικονομικό αλλά κατ΄ εξοχήν ΠΟΛΙΤΙΚΟ.

Σκοπός του άρθρου αυτού ήταν να περιγραφούν οι ομορφιές της Σκύρου. Η πρόκληση όμως των υπαρχόντων ανεπίλυτων προβλημάτων του Νησιού δεν μπορούσε να με αφήσει αδιάφορο.
Εύχομαι η ανάδειξή τους να συμβάλλει στη σύντομη επίλυσή τους.
Η χρονική στιγμή το ευνοεί. Οι πολίτες θα κληθούν να αξιολογήσουν έργα και ημέρες. Διακηρύξεις, υποσχέσεις και αποτελέσματα.
Οψόμεθα.

ΧΑΛΚΙΔΑ, ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2005

ΜΙΑ ΠΡΟΤΑΣΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ: Η ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΤΩΝ ΑΝΑΤΟΛΙΚΩΝ ΑΚΤΩΝ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ

(Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα Πανευβοϊκό βήμα την 14-9-2005)

Έλκω την καταγωγή μου, από την πλευρά του πατέρα μου, από ένα ορεινό, μικρό και φτωχό χωριό, που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν δύσκολα προσπελάσιμο.

Οι μόνιμοι κάτοικοί του ελάχιστοι, δεν φτάνουν τους 100 και αυτοί ηλικιωμένοι. Το χωριό, ίσως, είναι άγνωστο ακόμη για πολλούς, όπως άλλωστε είναι η μοίρα των περιοχών που βρίσκονται στην ίδια κατάσταση και στην ίδια περιοχή και κινδυνεύουν να εγκαταλειφθούν οριστικά, αν και η φυσική τους ομορφιά παρέχει την δυνατότητα να αναπτυχθούν.

Πρόκειται για τα ΚΑΜΠΙΑ. Απέχουν μόλις 2,5 Km από τη Στενή, που είναι η πιο κοντινή κωμόπολη η οποία αξιοποίησε το συγκριτικό της πλεονέκτημα, που είναι ασφαλώς η θέση της και η φυσική της ομορφιά.

Το χωριό μας βρίσκεται στους πρόποδες του όρους Ξεροβούνι, προνομιακής περιοχής για ορειβασία και άλλα χειμερινά αθλήματα. Έχει ένα πανέμορφο Ελατόδασος. Στην χωρική του αρμοδιότητα βρίσκεται ο ναός της Αγίας Κυριακής, σε μια περιοχή σπάνιας φυσικής ομορφιάς.
Όπως ήδη αναφέρθηκε και άλλες περιοχές κινδυνεύουν να εγκαταλειφθούν οριστικά, αν και παρουσιάζουν αναπτυξιακό ενδιαφέρον.

Υπάρχει αλήθεια δυνατότητα να διασωθούν αυτά τα χωριά;
Να παραμείνει ο πληθυσμός τους και να δημιουργηθούν προϋποθέσεις ανάπτυξης;

Η απάντηση στα ερωτήματα αυτά είναι, αβίαστα, θετική.

Μπορούν να διασωθούν αυτές οι περιοχές, με ευεργετικές συνέπειες τόσο για την τοπική όσο και για την εθνική οικονομία.

Το πρώτο κρίσιμο άμεσο και ζωτικής σημασίας έργο, στη περιοχή, είναι η συνέχιση της διάνοιξης του δρόμου: ΕΡΕΤΡΙΑ –ΘΕΟΛΟΓΟΣ και η διέλευσή του έξω από τους ΒΟΥΝΟΥΣ, δίπλα από τα ΚΑΜΠΙΑ και η συνέχισή του προς ΧΙΛΙΑΔΟΥ- -ΛΙΜΝΙΩΝΑ- ΒΛΑΧΙΑ- ΠΗΛΙ-ΚΡΥΑ ΒΡΥΣΗ- ΚΥΜΑΣΙ- ΠΑΡΑΛΙΑ ΑΓΙΑΣ ΑΝΝΑΣ- ΑΧΛΑΔΙ –ΚΟΤΣΥΚΙΑ- ΒΑΣΙΛΙΚΑ.
Η παρέμβαση αυτή θα έχει πολλαπλές θετικές επιδράσεις στην κοινωνική και οικονομική Ζωή του Νομού.

1. Θα αναδείξει τις πανέμορφες ανατολικές ακτές του Αιγαίου, η Τουριστική Αξιοποίηση των οποίων θα δημιουργήσει σημαντικής κλίμακας οικονομία για την περιοχή. Εννοώ βεβαίως τουριστική αξιοποίηση και όχι άναρχη Τουριστική δόμηση και εκμετάλλευση η οποία εν τέλει θα έχει αντίστροφα αποτελέσματα και θα καταστρέψει αντί να δημιουργήσει.
Τουριστική αξιοποίηση με Σχέδιο, με ειδικούς αυστηρούς όρους δόμησης, με ήπιας μορφής παρεμβάσεις που θα σέβονται το φυσικό περιβάλλον, κατ΄ εξοχήν συγκριτικό πλεονέκτημα της περιοχής.

2. Θα συγκρατήσει το τοπικό πληθυσμό σ΄ εκείνες τις περιοχές και σε δεύτερη φάση θα τον αυξήσει αφού θα επιστρέψουν στα χωριά τους όσοι ξενιτεύτηκαν για αναζήτηση εργασίας.

3. Θα ενισχυθεί η τοπική οικονομία και ιδιαίτερα η οικογενειακή οικονομία αφού διάφορα τοπικά αγνά αγροτικά προϊόντα που παράγονται ή παρασκευάζονται από τα νοικοκυριά της περιοχής θα διατίθενται στους επισκέπτες και τους διερχόμενους.

Δεν νομίζω ότι χρειάζεται να επιχειρηματολογήσει κανείς περισσότερο για την αναγκαιότητα και τη χρησιμότητα αυτού του έργου για την ευρύτερη περιοχή της Κεντρικής – Ανατολικής περιοχής της Εύβοιας.

Αυτό που προέχει είναι η ιεράρχησή του στις άμεσες προτεραιότητες σαν έργο πού δεν μπορεί να αναβληθεί ούτε να καθυστερήσει άλλο.
Πρέπει να το πιστέψουν πρώτα απ΄ όλα οι έχοντες την δυνατότητα να αποφασίζουν για τις τύχες του τόπου.

Η εκτέλεσή του δεν μπορεί να είναι αόριστη χρονικά που σημαίνει ανακοίνωσή του έργου και μη πραγματοποίησή του.(Κοροϊδία του κόσμου, κατά το κοινώς λεγόμενο).
Γιατί έτσι απαξιώνεται και η Πολιτική και οι Πολιτικοί.

Το πρότυπο που τηρήθηκε για την εκτέλεση πολύ δυσκολότερων, πολυπλοκότερων και δαπανηρότερων έργων στους Ολυμπιακούς Αγώνες ας αποτελέσει την αρχή ώστε τα έργα πέρα από την ταυτότητά τους να έχουν και συγκεκριμένο χρόνο ολοκλήρωσης, η παραβίαση του οποίου θα επιφέρει αβάστακτα βάρη στους παραβάτες των συμφωνημένων.

Το μέλλον του τόπου μας εξαρτάται από έργα τέτοιας κλίμακας και ποιότητας.

Και οι άρχοντες του τόπου κρίνονται, ευτυχώς, για τις ενέργειες ή τις παραλείψεις τους και επιδοκιμάζονται ή αποδοκιμάζονται στις εκλογικές διαδικασίες.
Και κρίνονται, βεβαίως, όχι τόσο για όσα έγιναν, αλλά κυρίως για όσα δεν έγιναν και παρέμειναν υποσχέσεις.

Μένει να δούμε προς τα πού θα γείρει η πλάστιγγα.

Χαλκίδα, Σεπτέμβριος 2005